A
A-nummer
Het nummer waaronder een persoon staat ingeschreven bij in de Basisregistratie Personen (BRP), iedereen in Nederland heeft een eigen uniek nummer.
Aanhangig
Een zaak, klacht of geschil is aanhangig, wanneer zij bij de rechter of bestuursinstantie in behandeling is.
Aanmaning
Een aanmaning is een sommatiebrief van de schuldeiser aan zijn schuldenaar om binnen een bepaalde periode te betalen.
Aansprakelijkheid
Verantwoordelijkheid hebben voor iets of iemand en hierop aangesproken kunnen worden als er iets mis gaat.
Aanvaarding
Zonder de aanvaarding komt er geen overeenkomst tot stand. De aanvaarding is dus een zeer belangrijk element bij het tot stand komen van een overeenkomst. Aanvaarding kan in beginsel in iedere vorm geschieden en kan in één of meer gedragingen besloten liggen.
Aanzegging
Een aanzegging is een gerechtelijke mededeling, bekendmaking bij exploot door een deurwaarder. Voorbeelden zijn aanzegging ontruiming en aanzegging openbare verkoop van roerende zaken.
AcceptEmail
AcceptEmail is een digitale acceptgirokaart die via e-mail wordt verstuurd. Via IDEAL kan dan veilig en vertrouwd worden betaald . In de AcceptEmail staan het bedrag en kenmerk vermeld, waardoor betalingen snel en foutloos verwerkt worden.
Advocaat
De advocaat is de rechtsgeleerde raadsman van zijn cliënt in en buiten de procedure. Hij geeft advies en stelt de processtukken op, treft schikkingen en voert het woord tijdens de rechtszaak.
Een advocaat laat zich inschrijven in het register bij de rechtbank van het arrondissement waarin hun kantoor is gevestigd, dit register wordt het tableau genoemd. Tot het voeren van de titel van advocaat is uitsluitend gerechtigd hij die als advocaat binnen Nederland is ingeschreven en hij die buiten Nederland tot het voeren van een overeenkomstige titel bevoegd is.
Afstand van instantie
Afstand van instantie laat zich omschrijven als intrekking door eiser van zijn rechtsvordering (de eis zoals omschreven in de dagvaarding) zolang gedaagde nog niet voor antwoord heeft geconcludeerd (conclusie van antwoord). (art. 249 lid 1)
Akte
Een akte is een stuk/artikel opgemaakt tot bewijs van een rechtshandeling: akte bestemd tot bewijs te dienen.
Akte uitlating
Een akte uitlating is een nadere uitleg over de stukken van de wederpartij in een gerechtelijke procedure na de comparitie of na repliek, dupliek of getuigenverhoor e.d..
Akte van bekendheid
Iemand die in het huwelijk wil treden en geen geboorteakte kan overleggen kan aan de kantonrechter in het kanton van zijn/haar woonplaats om een Akte van Bekendheid vragen. De akte van bekendheid kan verkregen worden via de rechter als vier meerderjarige getuigen verklaren waar en wanneer iemand geboren is en waarom er geen geboorteakte overhandigd kan worden.
Algemene Voorwaarden
Algemene voorwaarden zijn standaard regels/bepalingen die tussen partijen kunnen gelden.
Ambtelijke handeling
Een ambtelijke handeling in de deurwaarderspraktijk betreft alle handelingen van de deurwaarders waarvan hij een akte opmaakt, b.v. dagvaarding, beslag, constatering. In de wet wordt op verschillende plaatsen aangegeven tot welke handelingen de deurwaarder bevoegd is, met name in artikel 2 Gerechtsdeurwaarderswet.
Ambtshalve
In beginsel is de rechter lijdelijk dat wil zeggen de rechter dient de zelfstandigheid van partijen (eiser en gedaagde) te respecteren, het zijn de partijen zelf die bepalen of, tegen wie en waarover geprocedeerd en doorgeprocedeerd wordt. Lijdelijk in de zin van passief is de rechter echter niet, hij neemt zelfstandig beslissingen omtrent het bepalen van een comparitie van partijen, getuigenverhoren, enz. Bij zijn beslissing geeft hij zonodig uit kracht van het ambt dat hij bekleedt (=ambtshalve) toepassing aan rechtsgronden (=vindplaatsen van het Nederlands en Internationaal recht).
Antwoord
Antwoord is het verweer tegen de eis, in een gerechtelijke procedure: de conclusie van antwoord van de gedaagde op het in de dagvaarding gestelde.
Appel
Appel of hoger beroep is het rechtsmiddel tegen in eerste aanleg gewezen vonnissen. Partijen worden in hoger beroep aangeduid als appellant (degene die hoger beroep instelt) en geïntimeerde (degene tegen wie hoger beroep wordt ingesteld).
Appellant
Degene ofwel procespartij die hoger beroep instelt.
Arrest
Arrest is een ander woord voor vonnis of uitspraak. Een arrest wordt gewezen door het gerechtshof of de Hoge Raad.
Arrondissementen
Arrondissementen zijn de gebieden die onder de bevoegdheid van een specifieke rechtbank vallen die in dat gebied is gevestigd. Per 2008 kent Nederland 19 arrondissementen, die weer zijn geclusterd in 5 ressorten, met een gerechtshof. De grenzen van de arrondissementen volgen in grote lijnen die van de provincies.
Automatische incasso
Automatische afschrijving van een bedrag van de bankrekening door de leverancier. Dit is mogelijk nadat de afnemer zijn leverancier daarvoor heeft gemachtigd.
B
Bankbeslag
Beslag op het saldo van de bankrekening van de debiteur, het is een vorm van derdenbeslag.
Basisregistratie Personen (BRP)
In de Basisregistratie Personen (BRP) staan de persoonsgegevens van inwoners van Nederland (ingezetenen) en van personen die Nederland hebben verlaten (niet ingezetenen). Wanneer iemand trouwt, een kind krijgt of verhuist, legt de gemeente dit vast. Als iemand gaat verhuizen naar een andere gemeente, verhuizen de persoonsgegevens met diegene mee. BRP-gegevens worden niet zomaar aan derden verstrekt i.v.m. privacy. Aan deurwaarders mogen de gegevens wel verstrekt worden voor het uitbrengen van een dagvaarding. Hier is immers sprake van een algemeen belang, namelijk dat geschillen aan de rechter kunnen worden voorgelegd en daarvoor zijn juiste adresgegevens nodig. De BRP heeft de GBA (Gemeentelijke Basisadministratie) opgevolgd.
Baten
Winst, opbrengst, positieve bestanddelen van een vermogen.
Bedenktijd (Herroepingsrecht)
Een termijn van ten minste zeven werkdagen waarbinnen een overeenkomst op afstand kan worden herroepen zonder betaling van een boete en zonder opgave van redenen.
Begunstigde
Degene die wordt aangewezen als gerechtigde tot het in ontvangst nemen van b.v. een uitkering.
Belastingdeurwaarder
Persoon die openstaande belastingbedragen invordert, authentieke akten afgeeft en informatie verstrekt.
Beneficiair
Aanvaarden van een nalatenschap, het aanvaarden van een nalatenschap onder het voorrecht van boedelbeschrijving, dit betekent meestal dat de nalatenschap (erfenis) alleen wordt aanvaard als er na het opmaken van een staat van baten en schulden een positief saldo overblijft.
Benoemde overeenkomst
Een overeenkomst die in de wet een eigen regeling heeft gekregen.
Beschikking
Een beschikking is een uitspraak van de rechter die wordt gegeven in een procedure die is gestart door middel van een verzoekschrift (echtscheiding, alimentatie, bewind). Belangrijke uitzondering op deze regel is dat op een verzoekschrift tot faillissement een vonnis wordt gewezen.
Beslag op inkomsten
Het tenuitvoerleggen van een titel door het leggen van beslag onder een derde partij (derdenarrest) op de inkomsten van de schuldenaar. De schuldenaar houdt recht op een deel van de inkomsten (de beslagvrije voet). Het overige deel van de inkomsten wordt betaald aan de deurwaarder voor aflossing van de schuld. Als er meer beslagen worden gelegd, verdeelt de deurwaarder die als eerste beslag heeft gelegd de gelden. Er is geen beslag mogelijk op b.v. kinderbijslag of studiefinanciering. Het beslag wordt gelegd door de deurwaarder die van deze ambtelijke handeling een akte opmaakt.
Beslag roerende/onroerende zaken
Het tenuitvoerleggen van een titel (b.v. een vonnis of een beschikking) door het leggen van beslag op roerende en/of onroerende zaken die eigendom zijn van de schuldenaar. De in beslag genomen goederen kunnen in het openbaar worden verkocht. Het beslag wordt gelegd door de deurwaarder die van deze ambtelijke handeling een akte opmaakt.
Beslagvrije voet
Het gedeelte van het inkomen waar een beslagene (schuldenaar) recht op heeft na beslag op het inkomen, zodat hij kan voorzien in de kosten van levensonderhoud. Alles wat boven de beslagvrije voet wordt verdiend, valt onder het beslag.
Besloten vennootschap (B.V.)
Een organisatie die zelfstandig deelneemt aan het economisch en juridisch verkeer met een eigen, afgescheiden vermogen. Een BV is een rechtspersoon. Het vermogen is onderverdeeld in aandelen die in handen zijn van een of meer personen. Wie de aandeelhouders zijn is na te gaan in het aandelenregister (en in het handelsregister).
Betalingsachterstand
Het niet op tijd of niet volledig betalen van een rekening.
Betalingsbewijs
Een kopie van een rekeningafschrift, een printscreen van IDEAL met hierop de betaling die gedaan is aan onze opdrachtgever. Dit bewijs kunnen wij voorleggen aan onze opdrachtgever en kan u vrij pleiten.
Betalingsregeling
Een regeling waarbij een schuldenaar zich verbindt tot het betalen van het totaal verschuldigde in termijnen, de opdrachtgever verbindt zich tegelijkertijd om genoegen te nemen met betaling in termijnen mits de regeling stipt wordt nagekomen. Een betalingsregeling wordt altijd schriftelijk aan schuldenaar bevestigd.
Betalingstermijn
Termijn waarbinnen betaald moet worden. In Europa is er een richtlijn voor betalingen namelijk over een periode van 2 jaar is dit maximaal 30 dagen en bij uitzondering 60 dagen.
Betekenen
Het door een deurwaarder ter kennis brengen en achterlaten van een door hem opgemaakte akte ofwel exploot aan het adres van schuldenaar, het is een ambtelijke handeling.
Betekening
Gerechtelijke, ambtelijke bekendmaking van stukken en mededelingen aan de daarin genoemde persoon/bedrijf of aan zijn woonadres, door een deurwaarder, die daarvan akte opmaakt. Een voorbeeld is de betekening van het vonnis. Betekening van een titel (bv vonnis) is vereist voor executoriale beslagmaatregelen.
Betwisten
- twisten over het recht op iets of de juistheid van iets;
- aanvallen, ingaan tegen, aanvechten, bestrijden.
Bevel
Ambtelijke handeling door een deurwaarder waarbij bij exploot (stuk) het bevel wordt gedaan om binnen een (in de wet) bepaalde termijn iets te doen b.v. te betalen of te ontruimen of juist iets niet te doen (b.v. overlast veroorzaken).
Bewindvoerder
Een bewindvoerder verzorgt iemands financiële administratie. Dit wordt bewindvoering genoemd. De bewindvoerder beheert alle gelden (goederen) die onder bewind vallen. Hij zorgt dat het geld goed wordt beheerd
De bewindvoerder voert de administratie over alle goederen die onder bewind staan.
BKR
Bureau Krediet Registratie is een instantie in Tiel waar alle door prive personen aangegane leningen en betalingsachterstanden (o.a. bij financiële instellingen) worden geregistreerd. Een BKR-notering beïnvloedt de mogelijkheden om nieuwe leningen/leasecontracten aan te gaan.
Buitengerechtelijke fase
Dit is de fase vóór en ná een gerechtelijke procedure. De buitengerechtelijke fase ná de procedure wordt de executoriale fase genoemd. In de buitengerechtelijke fase vóór de procedure wordt geprobeerd door brieven en persoonlijk telefonisch contact een schuldenaar te bewegen het verschuldigde te betalen door betaling ineens of in termijnen.
Buitengerechtelijke kosten
Vergoeding van de kosten van het werk dat is gedaan om een vordering te incasseren vóórdat er een gerechtelijke procedure aan te pas komt.
Burgerlijk Wetboek
Het Burgerlijk Wetboek bevat regelingen betreffende burgers onderling.
C
Cassatie
Cassatie is een rechtsmiddel die voorziet in een beperkte herkansing voor de verliezer van de laatste feitelijke aanleg (doorgaans hoger beroep). In de cassatieprocedure heten partijen respectievelijk eiser en verweerder in cassatie. Cassatie wordt ingesteld met als doel dat de Hoge Raad de door de lagere rechter gedane uitspraak, welke door één van de partijen wordt bestreden, kan casseren dat wil zeggen vernietigen.
Bij cassatie wordt de zaak niet inhoudelijk op meer op onjuiste of onvolledige vaststelling van relevante feiten beoordeeld. De Hoge Raad beoordeeld de zaak alleen op mogelijke schending van het recht of het verzuim van vormen.
In geval van vernietiging van een eerdere uitspraak bestaat voor de Hoge Raad de mogelijkheid de zaak zelf ‘ten principale’ af te doen maar in de overgrote meerderheid van de gevallen verwijst hij de zaak naar de lagere rechter ter verdere behandeling. Deze rechter na deze verwijzing is gebonden aan de uitspraak van de Hoge Raad om met inachtneming hiervan opnieuw vonnis te wijzen.
Cessie
Akte van cessie, akte waarbij de overdracht van een schuld of vordering aan een ander plaatsvindt.
Civiele procedure
Het voorleggen van een geschil aan de rechter.
Colleges
De rechtbanken, hoven en de Hoge Raad pleegt men, anders dan de enkelvoudig optredende kantonrechter, met de term ‘colleges’ aan te duiden.
Commanditaire vennootschap (C.V.)
Een vennootschap onder firma met één of meer stille vennoten.
Comparitie van partijen
Een comparitie van partijen is een persoonlijke verschijning van de partijen in een zaak voor de rechter. Het is aan de rechter om een dag te bepalen dat een comparitie van partijen plaatsvindt. Een comparitie wordt standaard gelast nadat de gedaagde partij bij schriftelijke akte (zie: conclusie van antwoord) heeft geantwoord op de dagvaarding van de eiser. De comparitie kan het doel hebben om een schikking te treffen en/of om nadere informatie over de ingenomen standpunten van de partijen te krijgen.
Conclusie van antwoord
Indien gedaagde gebruik maakt van zijn recht om zich inhoudelijk te verweren op de inhoud van de dagvaarding, dan heet dit verweer een conclusie van antwoord. In kantonzaken mag gedaagde dit verweer zelf doen en zelfs mondeling, de griffier draagt dan zorg voor schriftelijke verslaglegging. Bij de rechtbank dient de conclusie van antwoord schriftelijk en door een procureur te worden ingediend.
Conclusie van dupliek
Reactie van de gedaagde partij op de conclusie van repliek van de gedaagde partij.
Conclusie van repliek
Reactie van de eisende partij op de conclusie van antwoord van de gedaagde partij.
Conservatoir beslag
Spreek uit als: kon-ser-va-tor
Indien een schuldenaar niet tot betaling overgaat en de schuldeiser op dat moment reeds in het bezit is van een vonnis kan hiermee executoriaal beslag worden gelegd op alle eigendommen en rechten die aan de schuldenaar toebehoren om zo de openstaande schuld op de schuldenaar te verhalen.
Indien de schuldeiser nog niet in bezit is van een vonnis en heeft hij gegronde vrees dat de schuldenaar zijn verplichtingen niet gaat nakomen en dat op korte termijn ook geen verhaalsmogelijkheden meer bestaan kan de schuldeiser onder strikte voorwaarden toch beslag te leggen (art. 700 Rv e.v.). Dit beslag wordt conservatoir beslag genoemd. Het conservatoire beslag wordt gelegd uit krachte van een beschikking die wordt gegeven door de voorzieningenrechter die deze beschikking afgeeft naar aanleiding van een ingediend verzoekschrift. Na beslaglegging heeft het conservatoire beslag een bewarende werking tot het moment dat de schuldeiser in een door hem aanhangig te maken procedure een vonnis heeft verkregen op de schuldenaar. Na betekening van dit vonnis gaat het conservatoire beslag over op een executoriaal beslag en op dat moment kan executie pas plaatsvinden.
Bij een conservatoir beslag wordt dus, anders dan bij het executoriale beslag, pas na beslaglegging geprocedeerd.
Constatering
Een vaststelling door een deurwaarder van hetgeen hem uit eigen waarneming bekend wordt, ofwel wat hij zelf constateert, daarvan wordt door hem een akte opgemaakt, het zogeheten proces-verbaal van constatering. Een proces-verbaal van constatering kan b.v. dienen als (aanvullend) bewijsstuk.
Consumentenautoriteit
Autoriteit welke is belast met de handhaving van de regelgeving met betrekking tot oneerlijke handelspraktijken.
Consumentenkoop
De koop met betrekking tot een roerende zaak, elektriciteit daaronder begrepen, die wordt gesloten door een verkoper die handelt in de uitoefening van een beroep of bedrijf, en een koper, natuurlijk persoon, die niet handelt in de uitoefening van een beroep of bedrijf.
Convenant
Overeenkomst, b.v. een echtscheidingsconvenant, een overeenkomst waarin ex-echtgenoten hun afspraken neerleggen omtrent allerlei zaken die de echtscheiding betreffen zoals alimentatie, bezoekregeling kinderen, verdeling schulden en baten. Let op: een convenant heeft slechts werking tussen de partijen die de overeenkomst sluiten.
Conventie
Eis in een conventie ofwel vordering, tegenhanger is de eis in reconventie ofwel de tegeneis. De vordering wordt ingesteld bij dagvaarding, de gedaagde heeft de mogelijkheid om in dezelfde procedure tegelijk met het indienen van zijn verweer een tegenvordering in te stellen, de gedaagde dient dan een ‘conclusie van antwoord in conventie tevens conclusie van eis in reconventie’ in. Uiteindelijk neemt de rechter een beslissing op de eis en de tegeneis, hij wijst dus vonnis in conventie en in reconventie.
Crediteur
Persoon of een onderneming met een vordering op een andere persoon of onderneming (schuldeiser).
Creditmanagement
Onderdeel van een financiële administratie en is in veel gevallen bekend als de afdeling debiteurenadministratie van een bedrijf of (semi)overheidsinstelling. De term creditmanagement is overgewaaid uit de Verenigde Staten waar creditmanagement al jaren als een belangrijk onderdeel van een bedrijf wordt gezien.
D
Dagvaarden
Het uitbrengen (of betekenen) van een dagvaarding aan een gedaagde als inleiding van een gerechtelijke procedure.
Dagvaarding
Een dagvaarding is een authentieke akte (stuk) die op verzoek van een eisende partij door een (toegevoegd) gerechtsdeurwaarder wordt uitgereikt aan de gedaagde partij. De dagvaarding bevat aan de hand van de wettelijke vereisten de namen van partijen (eiser en gedaagde), waar en wanneer de terechtzitting plaatsvindt, de eis van de eisende partij en de grondslagen waarop deze eis is gebaseerd en de eventuele verweren die de gedaagde partij eventueel kenbaar heeft gemaakt bij de eisende partij.
De rol
De rol is een register waarin de zaken die aanhangig worden of al zijn gemaakt, worden geadministreerd bij de griffie.
Debiteur
Schuldenaar van de opdrachtgever.
Debiteurenbeheer
Het beleid dat een onderneming voert ten aanzien van haar debiteuren. Doel is het zo effectief mogelijk incasseren van vorderingen (op tijd betaald worden met een zo klein mogelijk risico van non-betaling en tegen zo min mogelijk inspanning).
Declaratie
- Rekening, betuiging, verklaring
- opgave van hetgeen men te vorderen heeft, vooral van terug te ontvangen uitgaven voor reis- en verblijfkosten van ambtenaren of andere werknemers
- aangifte van goederen aan douanekantoren; bewijs van die aangifte.
Deelvonnis
Een rechtelijke procedure kan ontzettend veel tijd in beslag nemen en het kan soms geruime tijd duren voordat de rechter uiteindelijk een eindoordeel zal geven. Soms komt het voor dat van de vele punten waarom partijen procederen reeds duidelijkheid bestaat omtrent enkele of meerdere punten en dat de rechter hierover alvast gedurende de procedure een deelvonnis uitspreekt. Voor de overige punten wordt dan voort geprocedeerd. In het deelvonnis wordt definitief een deel van het gevorderde afgedaan, dat wil zeggen toe- of afgewezen.
Derdenbeslag
Beslag onder derden. De deurwaarder legt beslag op gelden en/of goederen van de schuldenaar die zich bij een derde partij bevinden. Voorbeelden zijn beslag op inkomsten, beslag op een bankrekening of beslag op goederen die een derde voor de schuldenaar bewaart.
Descente
Een descente is een gerechtelijke plaatsopneming. Indien de rechter van mening is dat hij tot het komen van een juist oordeel een situatie ter plaatse moet bekijken gaat hij op onderzoek uit. Zo’n situatie kan van alles zijn, bijvoorbeeld een overhangende boom of een foutief geplaatst keukenblok. In de praktijk wordt een descente zeer weinig toegepast. (Red: “Koning van de descente” is ongetwijfeld mr F. Visser in het programma de Rijdende Rechter).
Deskundigenbericht
Een deskundigenbericht kan op verzoek van één van de partijen of ambtshalve door de rechter worden bevolen indien voor de beoordeling van bepaalde feiten of omstandigheden speciale vakkennis nodig waarover de rechter niet beschikt, Te denken valt aan een taxatierapport van een makelaar.
Deurwaarder
Domiciliekeuze
Andere of verkorte term voor gerechtsdeurwaarder. Een gerechtsdeurwaarder is een openbaar ambtenaar die belast is met specifiek in de wet omschreven taken, waarvoor hij bevoegd is (b.v. het uitbrengen van een dagvaarding, de tenuitvoerlegging van een vonnis). Een gerechtsdeurwaarder(enkelvoud maken) wordt benoemd in een vestigingsplaats door de Koning na een verplichte stage en na goedkeuring van een ingediend ondernemingsplan;
Een kandidaat deurwaarder is iemand die bezig is met het stage-jaar van de deurwaardersopleiding.
Domiciliekeuze
Een domicilie is het “officiële adres” waar iemand volgens de burgerlijke stand woont. Dit kan verschillen van de feitelijke verblijfplaats. Het begrip domiciliekeuze is een juridische term die wordt gebruikt voor het briefadres, dat kan worden gebruikt bij het doen van aangifte van strafbare feiten bij de politie.
Dossier
Onder dossier wordt verstaan de verzameling gegevens en documentatie van de opdrachtgever en debiteur die op een bepaalde zaak betrekking heeft. De gegevens kunnen geschreven, tastbare gegevens zijn, maar ook elektronische gegevens.
Dupliek
Conclusie van dupliek; het nadere antwoord van de gedaagde op de repliek van de eiser in een gerechtelijke procedure.
Dwaling
Bij dwaling is er sprake van een onjuiste voorstelling van zaken, in het burgerlijk recht meestal bij koopovereenkomsten. Partijen hebben een onjuiste voorstelling (zij dwaalden) omtrent de inhoud van de door hen uitgewisselde verklaringen. En deze onjuiste voorstelling moet zo essentieel zijn, dat zonder deze onjuiste voorstelling de overeenkomst niet was gesloten.
Dwangbevel
Een bevel om te betalen zonder dat dit een rechterlijke uitspraak is. Dwangbevelen kunnen door bepaalde organen (instanties) worden uitgevaardigd.
Dwingend recht
Regels waarvan niet mag worden afgeweken. Het is opgesteld ter bescherming van bepaalde individuen in een bepaalde positie.
E
Eenmanszaak
Een onderneming waarbij het privévermogen en het vermogen van de zaak van de ondernemer een geheel vormen. Schuldeisers kunnen dan ook op het totale vermogen verhalen. Een inschrijving in het handelsregister is noodzakelijk.
Eenzijdige overeenkomst
Slechts één partij neemt een verbintenis op zich.
Eenzijdige rechtshandeling
De wilsverklaring van één persoon is voldoende om de rechtshandeling tot stand te brengen.
Eigen risico
Een vast bedrag of percentage dat door de verzekerde zelf voor iedere schade wordt betaald.
Eindvonnis
Vonnis dat een (civiel) geschil voor een bepaalde instantie (bijvoorbeeld kantonrechter of rechtbank) definitief beëindigt. Het vonnis bestaat uit feitelijke overwegingen, rechtsoverwegingen en de beslissing.
Eis in conventie
Indien gedaagde in zijn antwoord op de eis antwoordt, heeft gedaagde de mogelijkheid tot het stellen van een tegeneis. Hierdoor ontstaat dus binnen dezelfde procedure die door eiser aanhangig is gemaakt een tweede procedure die door gedaagde aanhangig wordt gemaakt. Gedaagde overlegt een conclusie van antwoord in conventie en daarnaast een eis in reconventie.
Eiser
Degene die een rechtsgeding (procedure) start; in tegenstelling tot de gedaagde.
Enquête
Getuigenverhoor bij een gerechtelijke procedure; verhoor van de getuigen door de eiser of gedaagde voortgebracht (geproduceerd).
Executie
Het tenuitvoerleggen van vonnissen en akten. Voorbeelden zijn beslag roerende zaken met openbare verkoop, ontruiming of een derdenbeslag.
Executiegeschil
Een geschil over de tenuitvoerlegging van een titel b.v. een vonnis. Als de geëxecuteerde het niet eens is met de tenuitvoerlegging kan hij zich wenden tot de arrondissementsrechtbank, daar wordt de zaak dan inhoudelijk nog eens beoordeeld. Er wordt alleen gekeken of de tenuitvoerlegging niet ongegrond of onrechtmatig is.
Executoriaal
Voor gerechtelijke tenuitvoerlegging vatbaar.
Executoriaal beslag
Het tenuitvoerleggen van een titel door beslag. Beslag is mogelijk op roerende en onroerende zaken, onder schuldenaar zelf of onder derden (b.v. op loon onder de werkgever, op een uitkering onder de dienst Sociale Zaken en Werkgelegenheid).
Executoriale fase
De fase waarin tenuitvoerlegging plaatsvindt van een vonnis, beschikking, authentieke akte of b.v. dwangbevel.
Executoriale titel
Een titel is b.v. een uitspraak van een rechter vastgelegd in een vonnis of een beschikking. Ook een dwangbevel of een authentieke akte van een notaris zijn een titel , aan het hoofd moet staan “In naam van de Koning”.
Executoriale verkoop
Een openbare verkoop die plaatsvindt omdat na de veroordeling nog steeds het verschuldigde bedrag niet (volledig) is voldaan. Hierbij worden de in beslag genomen zaken verkocht aan de hoogste bieder. Een roerende zaak wordt door een gerechtsdeurwaarder verkocht en moet direct door de koper worden betaald en meegenomen. Onroerende zaken worden door een notaris verkocht.
Exploot
Een door een deurwaarder opgesteld en ondertekend stuk (akte) waarin een ambtelijke handeling van de deurwaarder is vastgelegd, b.v. dagvaarding: de oproep om voor de rechter te verschijnen; betekening: het overhandigen en achterlaten van een vonnis ter kennisneming aan de schuldenaar. Een exploot wordt achtergelaten op het adres waar betrokkene staat ingeschreven.
F
Factuur
- nota, optelling, rekening
- gedateerde lijst van afgeleverde goederen met de berekende prijzen.
Faillissement
Situatie waarin een schuldenaar is opgehouden zijn betalingsverplichtingen na te komen en waarin na vaststelling daarvan door de rechtbank het faillissement wordt uitgesproken. Een curator wordt benoemd voor de afwikkeling van het faillissement. Eventuele gelegde beslagen vervallen.
Faillissementsrekest
Verzoekschrift waarin schuldeisers de rechter verzoeken om het faillissement van een natuurlijk persoon of onderneming uit te spreken.
Fatale termijn
Fatale termijnen zijn tijdstermijnen waarbinnen iets dient plaats te vinden. Op het overschrijden van deze termijnen staat meestal een sanctie, bijvoorbeeld nietigheid. Een voorbeeld van een fatale termijn in het procesrecht is:
Hoger beroep dient ingesteld te zijn binnen 3 maanden na de dag van uitspraak.
Voorbeeld van een fatale termijn in het executierecht is:
Betekening van het proces-verbaal van beslag o.z. dient binnen 3 dagen na inschrijving…….op straffe van……
G
Gebrek aan baten
Veel voorkomende term in het faillissementsrecht. Gebrek aan baten wil zeggen dat de aanwezige gelden (hieronder vallen alle bezittingen) zelfs niet voldoende zijn om de kosten van de curator te voldoen.
Gebreke
Het in gebreke zijn betekent iets niet doen terwijl dit wel zou moeten.
Gedaagde
In een gerechtelijke procedure: degene tegen wie een eis wordt gericht, de gedagvaarde, de tegenpartij van de eiser.
Geïntimeerde
De gedaagde in hoger beroep tegen wie de eis wordt gericht, in tegenstelling tot appellant die eist.
Gemachtigde
In het algemeen: diegene aan wie een volmacht is verstrekt, bijvoorbeeld voor het voeren van een gerechtelijke procedure. Diegene mag voor iemand anders beslissingen nemen en neemt voor de ander waar. Dit kan met en zonder beperking zijn.
Gerechtelijke fase
De procedure voor een rechter, de gerechtelijke procedure begint meestal met een dagvaarding en eindigt meestal met een vonnis.
Gerechtelijke instanties
Dit zijn het Kantongerecht, Arrondissementsrechtbank, Hof en De Hoge Raad.
Gerechtelijke kosten
De kosten van de gerechtelijke procedure bij de Rechtbank.
Gerechtelijke procedure
De procedure bij de Rechtbank. Dit kan gaan om een civiele procedure, een bestuursrechtelijke procedure, een strafrechtelijke procedure of een procedure bij de sector kanton.
De rechtspraak is opgedeeld in verschillende rechtsgebieden met ieder een eigen gerechtelijke procedure. Per zaak wordt gekeken welk rechtsgebied van toepassing is en welke gerechtelijke procedure daar bij hoort.
Gerechtelijke schuldsanering
Wettelijke regeling die het mogelijk maakt dat een debiteur (schuldenaar) na een door de rechter vastgestelde periode met een schone lei verder kan. Dit kan na (gedeeltelijke) aflossing van zijn schulden, zonder achtervolgd te worden door ‘oude’ schulden. Schuldeisers kunnen worden gedwongen om met een gedeeltelijke betaling of helemaal geen betaling van de schuld genoegen te nemen.
Gerechtigde
Degene die een goed in de ruime zin van artikel 3:1 BW toekomt.
Gerechtsdeurwaarderswet
Wet waarin het ambt van de gerechtsdeurwaarder is geregeld, de bevoegdheden, verplichtingen, benoeming en ontslag, nevenwerkzaamheden, tuchtrechtspraak, enz.
Gerechtshof
Het gerechtshof is het rechterlijk college waar het hoger beroep tegen vonnissen wordt behandeld, nadat in eerste aanleg door de rechtbank vonnis is gewezen. Het gerechtshof behandelt ook in speciale enkelvoudige of meervoudige Kamers het beroep tegen uitspraken van inspecteurs van de belastingen. Er zijn in Nederland vijf gerechtshoven en wel in Amsterdam, Arnhem-Leeuwarden, Den Haag, ‘s-Hertogenbosch.
Getuige
Een persoon die een bepaald feit heeft gezien of meegemaakt en bij een civiele (incasso) procedure door een van de procederende partijen wordt opgeroepen om voor de rechter te verschijnen om daar onder ede verslag over te doen in een getuigenverhoor, zodat de partij die de getuige heeft opgeroepen zijn stellingen kan bewijzen.
Getuigenverhoor
Gedurende een procedure kan iedere procespartij bij de rechter het verzoek doen om getuigen op te roepen die door de rechter gehoord worden. De rechter stelt deze getuige(n) vragen om informatie in te winnen om de zaak te kunnen beoordelen.
Gijzeling (in een civiele procedure)
Een maatregel waarbij iemand op last van de rechter in hechtenis wordt genomen om die persoon te dwingen als getuige in het proces te verschijnen en een getuigenverklaring af te leggen. Dit gebeurt nadat een persoon, na opgeroepen te zijn, weigert een verklaring af te leggen.
Goede trouw
Een juridisch begrip dat vertaald kan worden als ‘handelend vanuit zuivere motieven’.
Grieven
Bezwaren tegen een rechterlijke beslissing die men in verzet, beroep of cassatie naar voren brengt.
Griffie, griffier
Verleent juridische ondersteuning bij een rechtbank of gerechtshof. De griffier maakt aantekeningen tijdens een zitting en ondersteunt rechters bij het voorbereiden van een zaak en het opstellen van een vonnis.
Griffiekosten
Vaste kosten die voor aanvang van een procedure aan de griffie worden voldaan als vergoeding van de kosten van de rechter, griffie enz.
Griffierecht
Een vast recht (bedrag) dat voor aanvang van een procedure aan de griffie worden voldaan als vergoeding van de kosten van de rechter, griffie enz.
Grosse
Een in executoriale vorm gewezen vonnis / gegeven beschikking / verleden akte / elk ander bij wet aangewezen stuk, die aan het hoofd de titel “in naam der koning” draagt.
H
Handelingsbekwaamheid – Handelingsbevoegdheid
De wettelijke geschiktheid van een persoon om zelfstandig rechtshandelingen te verrichten.
Handelingsbevoegdheid
De wettelijke bevoegdheid van een persoon om bepaalde rechtshandelingen zelfstandig te verrichten, die zonder verder handtekening rechtsgeldig zijn.
Handelingsonbekwaam
Iemand die onder curatele is gesteld, is handelingsonbekwaam. Sommige volwassenen met bijvoorbeeld een verstandelijke handicap of een psychiatrische ziekte, zijn niet in staat zelfstandig beslissingen te nemen. Zij worden soms onder curatele gesteld. Minderjarigen zijn ook handelingsonbekwaam.
Handelingsonbevoegd
Handelingsonbevoegd betekent dat iemand volgens de wet onbevoegd is bepaald handelingen te verrichten.
Hechtenis
Hechtenis is een vorm van detentie maar anders dan gevangenisstraf. De vrijheidsbeneming gebeurt door een overheid of een andere hogere macht. Er zijn verschillende vormen: b.v. het (tijdelijk) vastzitten wanneer iemand wordt verdacht van een misdrijf, wat we kennen als voorlopige hechtenis. Een andere vorm is de vervangende hechtenis die kan volgen wanneer men een taakstraf of een door de rechter opgelegde, strafrechtelijke boete niet betaalt. Bij arrestatie op verzoek van een ander land, t.b.v. uitlevering, kan in de tussentijd uitleveringsdetentie plaatsvinden. Ten slotte kennen we de hechtenis als straf.
Herinnering
Een herinnering is een verzoek van de schuldeiser aan zijn schuldenaar om alsnog binnen een aangegeven termijn tot betaling over te gaan.
Hernieuwd bevel
Bevel dat dient te worden gedaan omdat het vorige bevel dateert van meer dan een jaar geleden, hernieuwd bevel is dan voorgeschreven bij ontruimingsvonnissen en beslag onroerend.
Herstelexploot
Een exploot dat wordt uitgebracht om een eerder exploot, waarin een fout is gemaakt, te herstellen. Het herstelexploot dient te worden uitgebracht vóór de dag waartegen oorspronkelijk is opgeroepen, de oproepingstermijn dienen opnieuw in acht te worden genomen.
Hoge Raad
Het hoogste gerechtshof van Nederland. De Hoge Raad beoordeelt of een lagere rechter bij een uitspraak het recht juist heeft toegepast en/of de procedure op de juiste wijze is gevolgd.
Hoger beroep
Het opnieuw behandelen van een rechtszaak door een hogere rechter. De zaak wordt opnieuw beoordeelt aan de hand van de ingebrachte bezwaren.
Om tegen b.v. de uitspraak van een Kantonrechter hoger beroep te kunnen instellen dient een vordering echter wel een minimumbedrag van € 1.750,– te bedragen.
Hoofdelijke aansprakelijkheid
Hoofdelijke aansprakelijkheid houdt in dat iemand persoonlijk gedwongen kan worden om de gehele schuld te voldoen, ondanks dat er wellicht nog andere schuldenaren zijn waarmee samen de verplichting is aangegaan.
B.v. twee personen hebben met elkaar een rekening bij een bank. Er is bij de overeenkomst bepaald dat beide schuldenaren hoofdelijk aansprakelijk zijn en er ontstaat een debetsaldo. De ene schuldenaar heeft geen geld, de ander wel. De bank kan het debetsaldo volledig op de ene schuldenaar verhalen. De schuldenaar die in dit geval de gehele schuld betaalt, heeft vervolgens een vorderingsrecht op de andere schuldenaar voor wat betreft de helft van de schuld.
Hoofdsom
Het totale bedrag wat de schuldenaar verschuldigd is aan de schuldeiser, zonder bijkomende kosten zoals rente of incassokosten. Kapitaal, in betekenis van: geleende of anderszins verschuldigde geldsom, ter onderscheiding van de daarop berekende interesten.
Hulpofficier van Justitie
De Hulpofficier van Justitie is een opsporingsambtenaar met enkele extra bevoegdheden. Hij is geen lid van het Openbaar Ministerie. Vaak betreft het politieambtenaren met de rang van inspecteur of hoger. De hulpofficier van justitie wordt door de minister van justitie aangewezen. De hOvJ moet in het bezit zijn van het Certificaat voor hOvJ en moet, als hij deze functie wil blijven uitoefenen, elke drie jaar opnieuw examen doen.
I
Inbezitneming
Het in bezit nemen van aan niemand toebehorende roerende zaken die geen registergoederen zijn.
Incasseren
Geld in ontvangst nemen, geld ophalen, innen, invorderen, krijgen, ontvangen.
Incasso
Innen of in ontvangst nemen (van geld).
Incassobureau
Een bedrijf dat zich bezig houdt met het innen van vorderingen in opdracht van een schuldeiser.
Incassokosten
Extra kosten die verschuldigd zijn bij het niet op tijd betalen van een rekening.
Incassoprocedure
Buitengerechtelijke inning van een geldvordering. De kosten van een incassoprocedure moeten in het algemeen door de wanbetaler (schuldenaar) worden betaald.
Informatiekosten
Informatiekosten zijn kosten die gemaakt zijn door het opvragen van informatie bij de Basisregistratie Personen (BRP) of bij de Kamer van Koophandel om persoons- en adresgegevens te verifiëren. Deze kosten kunnen ingevolge het Besluit tarieven ambtshandelingen gerechtsdeurwaarders (Btag) door de schuldeiser aan de schuldenaar worden doorberekend.
Ingebrekestelling
Schriftelijke mededeling van een schuldeiser aan zijn schuldenaar waarbij de schuldenaar wordt aangemaand en in gebreke en aansprakelijk wordt gesteld voor de schade die de schuldeiser door het uitblijven van de prestatie zal lijden.
Innen
Verschuldigd geld in ontvangst nemen; invorderen, percipiëren, incasseren, ontvangen, verzilveren.
Invordering
Het nemen van maatregelen door een schuldeiser om ervoor te zorgen dat een schuldenaar zijn schuld betaalt als de schuldenaar dat nalaat.
J
Juridisch
Juridisch is een bijvoeglijk naamwoord waarmee aangegeven wordt dat een bepaald onderwerp een relatie heeft met het recht.
Jurist
Deskundige op het gebied van het recht. Iemand die de universitaire studie rechten heeft voltooid en daarmee de titel meester in de rechten heeft verkregen.
Kanton
Het kleinste rechtsgebied van een rechterlijke organisatie, onderdeel van de Rechtbank. Via de sector kanton worden huur- en arbeidszaken en geschillen met betrekking tot geldvorderingen lager dan € 25.000 behandeld.
Kantonrechter
Een alleensprekende rechter bij de rechtbank, de kantonrechter behandelt civiele- en strafzaken, maar alleen de kantonzaken die beperkt zijn tot een bedrag van € 25.000.
Koop op afstand
Is de overeenkomst op afstand die een consumentenkoop is. Bij koop op afstand koopt wordt een product of dienst gekocht via internet, telefoon of uit een catalogus. De koper gaat hiervoor dus niet naar een echte winkel. Op basis van de Wet Koop op afstand heeft de koper recht op informatie over het product of de dienst en op een bedenktijd.
Kort geding
Een spoedprocedure bij de voorzieningenrechter van de rechtbank die gericht is op het treffen van een snelle (voorlopige) beslissing. Het moet gaan om een zaak die geen nader uitstel kan hebben en dus spoedeisend is. De rechter geeft in een spoedprocedure geen definitief oordeel. Daarom hij bijvoorbeeld geen overeenkomst ontbinden of vernietigen.
Kostenrisico
Het risico wat een schuldeiser loopt wanneer hij niet in het gelijk wordt gesteld door de rechter of er niets te halen valt bij de schuldenaar. De schuldeiser moet dan alle gemaakte kosten zelf betalen en deze kunnen/worden niet in rekening gebracht bij de schuldenaar.
Kostenvoorschot
Geldstorting die dient ter dekking van de te maken kosten. Een kostenvoorschot wordt gevraagd voordat een gerechtelijke procedure wordt gestart. Het voorschot wordt verrekend als de vordering is geïncasseerd.
Krediet
In financiële zin: het verstrekken of uitlenen van geld tegen bepaalde voorwaarden of waarborgen, waarbij meestal een rentepercentage als vergoeding wordt gevraagd.
Kopen op krediet: zonder verplichting om direct (contant) te betalen.
Kredietverstrekker
Een instelling die consumenten een lening verstrekt.
Kredietverstrekking
Het verstrekken van een geldlening aan consumenten. De kredietverstrekker moet voorkomen dat je meer geld leent dan je terug kunt betalen.
Kwijtschelding
Een schuldeiser geeft vrijwillig aan dat zijn schuldenaar de schuld niet hoeft te betalen.
L
Legitimatiebewijs
Onder een geldig legitimatiebewijs wordt verstaan; een geldig paspoort, een Nederlands rijbewijs, een Europese identiteitskaart en een Nederlands vreemdelingendocument.
Levensonderhoud
Hiermee wordt bedoeld wat nodig is om jezelf in leven te houden. Dit betreft het (kunnen) kopen van voedsel, kleding en onderdak en het gebruik maken van deze middelen.
Liquide middelen
- alle geldmiddelen waarover een bedrijf onmiddellijk kan beschikken;
- het totaal van middelen, die een onderneming onmiddellijk kan aanwenden om betalingen te verrichten, in het algemeen contant geld, saldi bij banken, direct realiseerbare effecten en verhandelbare wissels.
Liquideren
Het vereffenen: de zaken tot afwikkeling brengen, beëindigen.
Loonbeslag
Vorm van derdenbeslag: beslag onder de werkgever op het loon/uitkering dat deze aan de debiteur/schuldenaar (arbeider of ambtenaar) uitbetaald of uit gaat betalen.
Losse opdracht
Onder een losse opdracht wordt verstaan: een ambtelijke handeling die door een toegevoegd gerechtsdeurwaarder uitgevoerd wordt voor een opdrachtgever o.a. meestal het betekenen van een dagvaarding of vonnis.
M
Maatschap
Een samenwerkingsvorm van twee of meer mensen die samenwerken. Iedere deelnemer is mede-eigenaar. Een maat voert binnen de maatschap zijn eigen onderneming is en is daar zelf verantwoordelijk voor.
Meerzijdige rechtshandeling
Dit houdt in dat meerdere partijen willen dat dezelfde rechtshandeling wordt verricht. De meest voorkomende is het sluiten van een overeenkomst.
Mentorschap
Een manier om iemand te beschermen die niet goed kan beslissen over zijn verzorging, verpleging, behandeling en begeleiding. Alleen personen van 18 jaar en ouder kunnen een mentor krijgen. Mentorschap wordt aangevraagd bij de rechter.
Ministerieplicht
Een deurwaarder is verplicht zijn medewerking te verlenen aan een ambtshandeling waartoe alleen hij bevoegd is, wanneer een opdrachtgever hierom vraagt. De verplichting geldt alleen voor het arrondissement waar de deurwaarder gevestigd is.
Minnelijk (incasso)
Zonder tussenkomst van de rechter of dwangmiddelen tot een oplossing van de (incasso) zaak komen.
Minnelijke schikking
Een onderling overeengekomen betalingsafspraak zonder tussenkomst van de rechter.
Minnelijke schuldsanering Natuurlijke Personen (MSNP)
Hiervan is sprake als een persoon of een instantie de schulden, de uitgaven en de inkomsten van een debiteur/schuldenaar op een rijtje zet en probeert met alle schuldeisers een regeling te treffen. Het doel is te bereiken dat een debiteur voor al z’n schulden een oplossing vindt en door totale of gedeeltelijke aflossing uiteindelijk weer schuldenvrij is. Zie voor verdergaande schuldsanering: gerechtelijke schuldsanering.
Minuut
De originele uitspraak (authentieke akte) zoals deze wordt bewaard bij de gerechtelijke instantie die uitspraak heeft gedaan.
Moratorium
In het recht is een moratorium een juridisch rechtsmiddel, waarbij het crediteuren voor een bepaalde tijd onmogelijk wordt gemaakt om, ten behoeve van de betaling van schulden, zich te verhalen op het vermogen van de debiteur.
- Door de overheid afgekondigde opschorting van betalingsverplichtingen;
- Uitstel van betaling;
- Bevriezen (overdrachtelijk) van de huidige situatie.
N
Naamloze vennootschap (N.V.)
Een organisatie die zelfstandig deelneemt aan het economisch en juridisch verkeer met een eigen, afgescheiden vermogen. Een NV is een rechtspersoon. Het vermogen is onderverdeeld in aandelen, er is echter niet na te gaan in welke handen zich die aandelen bevinden.
Nalaten
Het niet-handelen of niet-doen wat wel zou moeten.
Nasalaris
Dit zijn kosten die worden gemaakt om de partij die in het ongelijk gesteld is tijdens een rechtszaak, over te halen om aan het vonnis te voldoen. Dit zijn geen executiekosten.
Nasalaris procureur
Het salaris wat de procureur toekomt naar aanleiding van het bestuderen van het uitgesproken vonnis.
Natuurlijk persoon
Een natuurlijk persoon is een mens van vlees en bloed, die bevoegd is om als rechtssubject deel te nemen aan het rechtsverkeer. Dit houdt in dat men zonder hulp van anderen: eigenaar kan zijn van goederen, overeenkomsten kan sluiten, testamenten kan maken, kan huwen en ouderlijke macht over kinderen kan hebben.
Niet-handelstransactie
Niet-handelstransacties zijn transacties waarbij een particulier of consument betrokken is. U koopt bijvoorbeeld een artikel voor persoonlijk gebruik en u moet de rekening binnen 14 dagen betalen.
Als u niet op tijd betaalt, mag de verkoper u de wettelijke rente in rekening brengen over de periode waarin u te laat bent met betalen. Na afloop van een jaar wordt de verschuldigde rente opgeteld bij het bedrag waarover de wettelijke rente wordt berekend. Er ontstaat dus een nieuwe hoofdsom waarover jaarlijks de wettelijke rente berekend wordt. Dit heet ‘rente op rente’.
Nietigheid
Een ongeldige rechtshandeling is nietig. Als een rechtshandeling nietig is, dan het is alsof de rechtshandeling nooit heeft bestaan.
Noodweer
Het plegen van een strafbaar feit om zichzelf of een ander te beschermen tegen gevaar.
Nota
- rekening, papier waarop vermeld staat wat men voor geleverde diensten of goederen verschuldigd is;
- geschrift waarin een officieel persoon iets bekendmaakt of zijn standpunt uiteenzet.
O
Onderneming
Bedrijf; een organisatie van arbeid en kapitaal. Een bedrijf dat gericht is op het maken van winst wordt veelal een onderneming genoemd. Een bedrijf dat tastbare producten maakt wordt ook wel een fabrikant genoemd.
Oneigenlijke dwaling
Bij oneigenlijke dwaling is er sprake van een onjuiste voorstelling van zaken, in het burgerlijk recht meestal bij koopovereenkomsten. Partijen hebben een onjuiste voorstelling (zij dwaalden) omtrent de inhoud van de door hen uitgewisselde verklaringen. En deze onjuiste voorstelling moet zo essentieel zijn, dat zonder deze onjuiste voorstelling de overeenkomst niet was gesloten.
Ongeschreven recht
Recht dat niet door daartoe aangewezen instanties werd gevormd, maar wel algemeen als recht wordt aanvaard. Bijvoorbeeld gewoonterecht en bepaalde verkeersopvattingen.
Onroerende zaken
Een gebouw of werk dat duurzaam met de grond is verbonden. B.v. woningen en winkelpanden.
Ontbinding
Juridische benaming voor een manier van beëindigen van een overeenkomst.
Ontruiming
Het door middel van een deurwaarder in het bijzijn van een Hulpofficier van Justitie iemand dwingen een onroerende zaak (woning) te verlaten. Ook: het vrijwillig verlaten hiervan.
Ontslag van instantie
Intrekking van een zaak door de rechter.
Opdrachtgever
Ambtelijke opdrachtgevers: incassobureaus, advocatenbureaus, notarissen, collega-deurwaarders etc..
Zakelijke opdrachtgevers: bedrijven waarvoor de gerechtsdeurwaarder het hele traject uitoefenen c.q. die juridische bijstand en advies ontvangen (MKB, financiële instellingen, woningcorporaties, overheidsinstellingen e.d.).
Openbaar exploot
Een exploot dat moet worden betekend aan iemand zonder bekende woon- of verblijfplaats wordt betekend aan het parket van het openbaar ministerie bij het gerecht van de plaats waar de zaak dienen moet. Daarnaast wordt een verkorte versie van het exploot gepubliceerd in de Staatscourant. De oproepingstermijn voor dagvaarding is drie maanden.
In het geval er geen woon- of verblijfplaats in Nederland bekend is maar wel in Europa, wordt het exploot betekend conform de regelgeving opgenomen in o.a. de Europese Betekeningsverordening.
Openbaar Ministerie
Staatsorgaan en openbare aanklager; geeft leiding bij de opsporing van strafbare feiten. Mensen die worden verdacht van het plegen van een strafbaar feit, krijgen met het Openbaar Ministerie (OM) te maken. Het OM is de enige instantie in Nederland die verdachten voor de strafrechter kan brengen. Het OM zorgt ervoor dat strafbare feiten worden opgespoord en vervolgd.
Opzet
Het willens en wetens handelen, het ‘expres’ doen.
Overbetekening
Een overbetekening is de ambtelijke handeling van de deurwaarder. Hierbij wordt aan de schuldenaar of derden kenbaar maakt b.v. dat hij beslag heeft gelegd en waarop het beslag is gelegd.
Overdracht
Overdracht is de juridische term voor een rechtsgeldige overgang van een zaak of vermogensrecht. De meest voorkomende is waarschijnlijk de overdracht van de eigendom van een zaak aan iemand anders. Privaatrecht: het door levering overgaan van een goed van de ene op de andere rechthebbende.
Overeenkomst
Is een meerzijdige rechtshandeling of afspraak, waarbij twee of meer partijen een verbintenis aangaan.
Overeenkomst op afstand
Is de overeenkomst waarbij geen persoonlijk contact is met de verkoper. De overeenkomst wordt gesloten via internet, telefoon, fax of post.
Overwaarde
Bij onroerende zaken. Hiervan is sprake als de waarde van de onroerende zaak hoger is dan de daarop gevestigde hypothe(e)k(en). Dat betekent dat er na verkoop van de onroerende zaak en aflossing van de hypotheek en aftrek van kosten, geld overblijft. Beslag op onroerende zaken heeft meestal dan ook alleen zin als er sprake is van overwaarde.
P
Parate executie
Het recht van executie volgt rechtstreeks uit de wet, er hoeft niet eerst een titel te zijn voor er tot executie kan worden overgegaan.
Parket
Kantoor van het openbaar ministerie in de hoofdplaats van een rechtbank.
Particulier
Een natuurlijk persoon.
Peremptoir
Laatste uitstel wat door de rechter wordt verleend aan een procespartij tot het indienen van bijvoorbeeld een conclusie of uitlating.
“Allerlaatste uitstel”
Pleidooi
Toespraak waarin wordt geprobeerd anderen ergens van te overtuigen en daardoor iets te bereiken. In dit geval een betoog van de advocaat (pleitrede) waarin hij voor de rechter uiteenzet hoe de rechter zou moeten oordelen.
Privé vermogen
Dit is de waarde van de privébezittingen bestaande uit eigen woning, bank- en girotegoeden en effecten, verminderd met de hypotheekschulden.
Proces verbaal
Een proces–verbaal is de akte waarmee een overheidsambtenaar verslag uitbrengt over wat hij in de uitoefening van zijn functies heeft verricht. Het vermeldt dus de handelingen die hij stelde, maar ook de schriftelijke weergave van de gesprekken of verklaringen in zijn aanwezigheid. Bedoeld wordt dus een ware getuigenis met eveneens de opgave van de omstandigheden waarin de gerapporteerde feiten zich voordeden.
Bij het woord ‘proces-verbaal’ wordt over het algemeen gelijk gedacht aan de politie. De verschillende verklaringen die door getuigen en verdachte(n) in een zaak worden afgelegd, worden samengevoegd het proces-verbaal genoemd. Het wordt vooral gebruikt om het officiële document aan te duiden, waarin de persoonsgegevens van het slachtoffer van een misdrijf worden opgenomen, naast die van de dader, het tijdstip en de plaats ervan en niet te vergeten de toedracht. Ook wordt van een proces-verbaal gesproken, als een opsporingsambtenaar feiten en waarnemingen wil vastleggen.
Daarnaast wordt het begrip in de rechtspraktijk gebruikt. Van een zitting van een rechterlijk college wordt een proces-verbaal opgemaakt. Daarin wordt vastgelegd, wat er in de zitting is gebeurd en wat door de rechters en de partijen en hun advocaten is gezegd, of als het een strafzaak is, door de officier van justitie en de verdachte en diens advocaat.
Procureur
Letterlijk iemand die de zaken van een ander waarneemt. Een advocaat is meestal ook procureur in het arrondissement waarin hij praktijk uitoefent en die zijn cliënt bijstaat tijden een juridisch geschil.
R
Raad van State
Is onafhankelijk adviseur van regering en parlement over wetgeving en bestuur. Dit is de hoogste algemene bestuursrechter van Nederland.
Zij spreekt recht over besluiten van de overheid (gemeente, provincie en rijk), waartegen burgers of bedrijven beroep hebben ingesteld. Het komt ook voor dat overheden onderling een geschil hebben.
Bekende voorbeelden zijn geschillen over bouwvergunningen, handhaving, subsidies en beslissingen op basis van de Wet openbaarheid van bestuur.
Rechtbank
Een rechtbank is een officiële overheidsinstantie en de laagste rechter in Nederland. Een rechtbank beslist over kwesties waar burgers onenigheid hebben over waar ze recht op hebben.
Rechtsbijstandsverzekering
Een verzekering die hulp en advies biedt bij juridische problemen.
Rechtsgebieden
Gebied waarin een bepaald gerecht bevoegd is. In nederland is de rechtspraak is opgedeeld in 3 rechtsgebieden:
Civiel recht
Echtscheidingen, faillissementen, contracten en conflicten tussen personen (bijvoorbeeld burenruzies)
Bestuursrecht
Vergunningen, uitkeringen, belastingen en verblijfsvergunningen
Strafrecht
Iemand die ervan wordt verdacht een misdrijf te hebben gepleegd, krijgt te maken met de strafrechter. Voorbeelden van zaken waar de strafrechter zich over buigt, zijn: diefstal, mishandeling, fraude, moord en doodslag en zedenzaken, zoals verkrachting
Kanton
De kantonrechtspraak is geen rechtsgebied maar wel een bijzondere vorm van rechtspraak. Elke rechtbank heeft een sector kanton. De kantonrechter behandelt civiele zaken tot een bedrag van € 25.000, arbeidszaken, huurzaken, en lichte strafzaken (bv. snelheidsovertredingen, onverzekerd rijden).
Rechtshandeling
Een rechtshandeling in de theorie van het recht is een handeling die iemand uitvoert met de bedoeling een bepaald rechtsgevolg tot stand te brengen. Een rechtshandeling vereist een op een rechtsgevolg gerichte wil die zich door een verklaring heeft geopenbaard. Een rechtshandeling is per definitie een rechtsfeit.
Rechtshulp
Hulp bij juridische problemen. Dit kunnen zijn juridische adviezen en processuele bijstand.
Rechtsmiddel
Een rechtsmiddel is een middel dat gebruikt kan worden om het gelijk te halen in een juridische procedures. Voorbeelden van rechtsmiddelen: hoger beroep, verzet, cassatie, derdenverzet.
Rechtspersonen
Organisaties die zelfstandig aan het economische en juridische verkeer deelnemen. Zij hebben zelfstandig rechten en zijn aan te spreken op hun verplichtingen.
Rechtspraak
Dit staat voor wat rechters doen: een beslissing nemen in een rechtszaak.
Met Rechtspraak (met een hoofdletter) wordt de rechterlijke organisatie bedoeld waarbij rechters werken.
Reconventie
Eis in reconventie in de gerechtelijke procedure, ofwel tegenvordering.
Registergoederen
Een goed waarbij de overdracht of vestiging door middel van een inschrijving in een openbaar register noodzakelijk is. B.v. onroerend goed, schepen, vliegtuigen.
Rekening
- declaratie, factuur;
- opgave van de prijs van geleverde goederen verrichte werkzaamheden;
- boekhouden: blad waarop bezittingen en schulden worden bijgehouden;
Rekening-courant
Soort rekening die wordt gebruikt om kleine bedragen over en weer te boeken en waarop je rood kunt staan.
Repertoire
De lijst waarop de deurwaarder bijhoudt op welke datum en aan welk adres hij een exploot (stuk) heeft achtergelaten. Ook wordt vermeld aan wie het exploot is achtergelaten (in persoon, huisgenoot, envelop).
Repliek
Antwoord op conclusie van antwoord in de gerechtelijke procedure. Conclusie van repliek: de nadere conclusie van de eiser in de gerechtelijke procedure na het antwoord van gedaagde. Het antwoord op de conclusie van repliek heet dupliek.
Roerende zaken
Dit zijn spullen/meubels die niet vast zitten aan een huis, die je mee kunt nemen uit een woning.
Rol
Een lijst van zaken die de rechter tijdens een zitting behandelt.
Rolzitting
De dag (zitting) die in de dagvaarding wordt genoemd, heet de rolzitting. De zaak wordt nog niet uitgebreid behandeld. De rechter controleert of de dagvaarding goed is uitgebracht en beslist hoe de procedure verder gaat.
Royement (van een beslag)
Een gelegd beslag wordt doorgehaald, het beslag vervalt dan. B.v. bij beslag onroerende zaken. Dit wordt doorgehaald bij het Kadaster.
Royement (van een procedure)
Doorhaling van een zaak die op de rol is geplaatst. De procedure wordt beëindigd zonder dat er een uitspraak wordt gedaan door de rechter. Dit gebeurt b.v. wanneer een schikking wordt getroffen tussen partijen.
Rv
Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering. Vier boeken waarin de regels voor de rechtsgang in Nederland worden beschreven, hoe vinden procedures plaats en hoe wordt een vonnis ten uitvoer gelegd.
S
Salarisgemachtigde
Het salaris van een gemachtigde in een procedure: een vergoeding die verplicht betaald moet worden ter dekking van de gemaakte kosten voor een advocaat of gemachtigde.
Het salaris is verschuldigd op het moment dat de dagvaarding is uitgebracht. Een van de partijen kan worden veroordeeld tot betaling van het salaris van de gemachtigde van de ander.
Schuldeiser
Iemand die geld van een ander tegoed heeft en opeist.
Schulden
Geldbedrag dat nog betaald moet worden.
Schuldenaar
Diegene die moet betalen, dus diegene die een schuld heeft.
Schuldhulpverlening
Een traject waarin iemand geholpen wordt om schulden af te lossen. Schuldhulpverlening is vrijwillig.
Sommatie
Een mondelinge of schriftelijke mededeling waarin een iemand wordt aangezegd binnen een bepaalde termijn (b.v. tien dagen) ergens aan te voldoen, b.v. een sommatie tot betaling of een sommatie tot het weghalen van een schotelantenne. Let op: i.v.m. bewijs is schriftelijk sommeren belangrijk.
Stichting
Een rechtspersoon. Een organisatie die niet als doel heeft om winst te maken.
Stille vennoten
Dit zijn vennoten die alleen geld inbrengen in de vennootschap (bedrijf) maar die zich niet bemoeien met de gang van zaken.
Surseance van betaling
Wettelijk uitstel van betaling voor een onderneming, stichting of vereniging die financiële problemen heeft. De surseance wordt aangevraagd bij de rechter.
T
Terme de grace
De rechter kan in een vonnis opnemen dat de huurder nog ten hoogste één maand de tijd krijgt om alsnog aan zijn verplichtingen uit de huurovereenkomst te voldoen. Als de huurder dan niet aan zijn verplichtingen heeft voldaan is de huurovereenkomst ontbonden, BW art. 6:1623 n lid 2.
Titel
Algemene naam voor een vonnis, dwangbevel of beschikking.
Toegevoegd deurwaarder
Een toegevoegd deurwaarder is zelf niet benoemd door de Koningin maar is toegevoegd aan een benoemde gerechtsdeurwaarder. Onder verantwoordelijkheid van de gerechtsdeurwaarder worden de deurwaarderstaken uitgevoerd. Een toevoeging wordt verleend door de Minister van Justitie voor onbepaalde tijd of voor een bepaalde periode.
Toeslagen
Financiële tegemoetkoming in kosten van b.v. de zorgverzekering, huur of kinderopvang. Het is een aanvulling op het inkomen.
Tussentijdse afdracht
Het tussentijds afdragen van gelden door de deurwaarder aan de opdrachtgever. Dit betreft gelden die zijn ontvangen van de debiteur.
Tussentijdse rapportage
Overzicht van alle lopende zaken van één opdrachtgever, met daarin de financiële stand op dat moment. Het overzicht wordt aan de opdrachtgever verzonden.
Tussenvonnis
Vonnis waarin de rechter nog niet op alle geschilpunten een eindbeslissing heeft genomen.
U
Uitkering
Uitkering van een (periodiek) geldbedrag waar iemand recht op heeft, volgens de sociale wetgeving.
Uitspraak (in de rechtspraak)
Algemene benaming voor het bekendmaken van het oordeel van een rechter.
Uitvoerbaar bij voorraad
De mogelijkheid om een uitspraak onmiddellijk uit te voeren, terwijl de hoofdzaak of het hoger beroep nog niet is afgedaan.
UWV
Staat voor Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen. Het UWV verzorgt de werknemersverzekeringen, zoals, WW, WIA, WAO, WAZ, WAZo en Ziektewet. Daarnaast heeft het UWV de taak te stimuleren dat mensen aan het werk blijven of komen.
V
Vennoot
Eigenaar van een onderneming. Deelnemer in een maatschap of vennootschap onder firma. Bij een B.V. zijn de vennoten de aandeelhouders.
Vennootschap onder firma (V.O.F.)
Een bedrijf waarin minimaal 2 personen samenwerken onder een gemeenschappelijke naam. Een v.o.f. heeft eigen vermogen maar is geen rechtspersoon, dat betekent dat schuldeisers zich zowel op het vermogen van de zaak als op de privé-vermogens van de vennoten kunnen verhalen, vennoten zijn hoofdelijk aansprakelijk voor vennootschapsschulden
Verbintenis
Is een rechtsverhouding tussen twee partijen, waarbij de een tot iets gerechtigd, de ander tot hetzelfde verplicht is.
Vereniging
Een organisatie van leden die samen een doel nastreven. Een vereniging heeft beperkte rechtsbevoegdheid (niet ingeschreven bij de KvK in het verenigingen register) of volledige rechtsbevoegdheid (ingeschreven bij de KvK in het verenigingen register, opgericht bij notariële akte). Een vereniging met volledige rechtsbevoegdheid is een rechtspersoon met een eigen vermogen en leidt een zelfstandig leven in het juridisch en economisch verkeer. Zolang de vereniging niet is ingeschreven bij de KvK zijn de bestuurders van de vereniging hoofdelijk aansprakelijk.
Verhaal in rechte
Basisregel is dat een schuldeiser zijn vordering op alle goederen (bezittingen) van de schuldenaar kan verhalen.
Verhaalsonderzoek
Onderzoek waarbij wordt gekeken of de schuldenaar voldoende financieel draagkrachtig is om de openstaande vordering te voldoen.
Verklaringsprocedure (bij derdenbeslag)
Gerechtelijke procedure bij de rechter tegen een derde beslagene (inkomstenbron, bank) die geen verklaring afgeeft van hetgeen hij van de schuldenaar onder zich heeft.
Verkoper
Een verkoper is iemand die producten of diensten probeert te verkopen aan een consument of bedrijf. De verkoper werkt meestal uit naam van een winkel of bedrijf.
Vernietigbaarheid
Betekent dat een rechtshandeling ongedaan kan worden gemaakt. Dat betekent dat de handeling na vernietigbaarheid achteraf nooit heeft bestaan.
Verschotten
De kosten die iemand maakt voor de uitvoering van een opdracht. B.v. kosten voor inzage in registers of het opvragen van uittreksels.
Verstek
Het niet verschijnen van een partij op de rechtszitting. Er wordt verstek verleend waarna de procedure toch gevoerd kan worden.
Verweer
- verdediging tegen de vordering van de eiser;
- opkomen tegen een rechterlijke uitspraak; verzet.
Verzet (in een civiele procedure voor de Kantonrechter)
Een gedaagde partij die door de rechter is verstek is veroordeeld, kan daartegen in verzet gaan d.m.v. een verzetdagvaarding. Hiermee wordt de zaak in feite heropend. Verzet moet worden ingesteld binnen veertien dagen nadat de gedaagde het vonnis heeft ontvangen.
Verzoekschrift
Een verzoekschrift is een brief waarmee een persoon of diens advocaat een verzoekschriftprocedure start. Een verzoekschrift is aan de rechter gericht.
Verzuim
Verzuim volgt als de schuldenaar niet binnen de ingebreke gestelde termijn heeft betaald, dan is hij in verzuim.
Volmacht
Bevoegdheden die een volmachtgever verleent aan een ander, de gevolmachtigde om in zijn naam rechtshandelingen te verrichten.
Vonnis
Een gemotiveerde, bindende uitspraak van een rechter.
Voorschot
Een betaling als voorschot op het te verdienen honorarium of vergoeding. De betaling dient ter dekking van de te maken kosten. Vaak wordt (een deel van) het voorschot weer terugbetaald, indien de vordering is geïncasseerd.
Vordering
Met een vordering wordt bedoeld de hoofdsom (vaak het totaal aan openstaande factuurbedragen) vermeerderd met de rente en toeslagen voor gemaakte kosten in de betreffende zaak.
W
Wanbetaler
Slechte betaler, niet-betaler.
Wederkerige overeenkomst
Een overeenkomst waarbij over en weer verplichtingen zijn aangegaan, als tegenprestatie voor de verbintenis van de andere partij.
Werkkapitaal
Dit is het geld dat een bedrijf nodig heeft om aan zijn dagelijkse financiële verplichtingen te voldoen.
Werkloosheids Wet
De WW-uitkering is uw tijdelijke inkomen als u werkloos bent.
Wet Werk en Inkomen naar Arbeisdvermogen (WIA)
De wet WIA staat voor Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen. De WIA regelt uw inkomen als u door ziekte niet kunt werken. Uitgangspunt van de WIA is dat mensen zo veel werken als ze kunnen.
Wettelijke rente
De rente die berekend wordt en betaald moet worden als een geldbedrag niet op tijd wordt betaald. Deze rente wordt voor de opdrachtgever meegevorderd, tenzij in de algemene voorwaarden van de opdrachtgever een ander rentepercentage staat vermeld.
Wettelijke schuldsanering natuurlijke personen (ofwel WSNP)
Een procedure bedoeld voor natuurlijke personen. De bedoeling is dat de natuurlijke persoon na het voltooien van een saneringsplan in drie tot vijf jaar schuldenvrij is. Het verzoek tot toelating tot deze regeling wordt bij de rechtbank gedaan en kan pas nadat een minnelijke schuldenregeling is mislukt.
Woonplaats
De woonplaats van een natuurlijk persoon en als er geen woonplaats is, de plaats van zijn werkelijke verblijf.
Z
Zaakniveau
Niveau van individuele dossiers. Op zaakniveau wordt ingegaan op de inhoud van een bepaald dossier.
Zaakwaarnemer
Iemand die op redelijke grond doch zonder daartoe een rechtsplicht bestaat, andermans belang behartigd.